42 Intel Z97/H97 chipset moederborden review

Gigabyte Z97X-Gaming G1 WiFi Black Edition

De Z97X-Gaming G1 WiFi Black Edition is Gigabytes meest luxe Z97 moederbord, wat je ook wel kunt afleiden aan de prijs van zo'n € 400. Dat is zo'n 100 euro méér dan de duurste processor die je er op kunt plaatsen. Dan krijg je ook echt wat, want dit bord heeft verschillende features die ieder ander bord in deze review moet missen.

Het bord valt enerzijds binnen Gigabytes gaming-serie, vandaar ook de nieuwe zwart/rode-kleurstelling, maar ook in de Black Edition serie. Alle Black Edition moederborden worden volgens Gigabyte stuk voor stuk 168 uur (ofwel zeven dagen lang) getest in de Gigabyte fabriek met een Litecoin mining workload. En het grappige is: het resultaat daarvan (met de huidige koers voor $ 5) krijg je als koper van het bord. Een certificaat dat het bord die test daadwerkelijk heeft doorstaan vind je in de doos.

Één van de eerste zaken die het bord uniek maakt is de aanwezigheid van een PLX PEX8747 switch die de 16 PCI-Express 3.0 lanes vanuit de processor kan verdubbelen. Daarmee is deze Z97X-Gaming G1 WiFi Black Edition voor zover wij weten het enige op 11 mei geïntroduceerde Z97 bord met ondersteuning voor 3-way en 4-way SLI en Crossfire. Overigens worden 3-way en 4-way SLI bruggen netjes meegeleverd. De vier PCI-Express x16 sloten werken in 16/0/16/0, 16/0/8/8 of 8/8/8/8 configuratie. De drie PCI-Express x1 sloten zijn met een andere PLX-chip verbonden en delen allen één PCI-Express 2.0 lane vanuit de chipset. Het voordeel van deze oplossing is dat er geen andere functionaliteit wordt uitgeschakeld wanneer je een x1 kaart plaatst (als je dat al zou doen, want zoveel zinnige x1 uitbreidingskaarten zijn er niet).

Qua opslag biedt het bord één maal SATA Express en 10x Serial ATA 600, waarvan twee poorten uiteraard gecombineerd zijn met SATA Express. Twee Marvell 88SE9172 chips verzorgen de extra SATA-poorten. Het bord heeft geen M.2 slot, vermoedelijk omdat daar op de PCB simpelweg geen ruimte meer voor was. Of dat een probleem is, valt te betwijfelen. Mede door de PLX-switch is dit bord juist zeer geschikt voor het in de toekomst plaatsen van een snelle PCI-Express x4 of x8 SSD als uitbreidingskaart.

USB 3.0 biedt het bord acht keer, waarvan zes keer extern. Dat wordt bewerkstelligd door het plaatsen van een USB 3.0 hub-chip, zodat er geen kostbare PCI-Express lanes verloren gaan. Voor als je behuizing geen USB 3.0 frontpanel aansluitingen heeft, bundelt Gigabyte een 3,5" bracket met twee connectors. USB 2.0 is er nog acht keer. Uniek opnieuw is Gigabytes keuze voor de geluidsoplossing: geen Realtek-chip deze keer maar een Creative Sound Core3D. Nogmaals, qua geluidskwaliteit heeft dat geen voordelen: de gemeten signaal/ruis-verhouding is wat lager dan bij de meeste borden met Realtek ALC1150 chip. Creatives drivers bieden echter uitstekende mogelijkheden voor het downmixen van surround geluid naar stereo (voor headsets) of juist het upmixen van stereo naar surround. Daarnaast wordt EAX 5.0 ook ondersteund (al kennen we geen courante games meer die dat gebruiken) en is er Creative Crystal Voice technologie, die stemgeluid tijdens games beter verstaanbaar moet maken. Gigabyte heeft een koptelefoon versterker gebaseerd op een Ti Burr Brown OPA2134 OpAmp. Bijzonder is dat die te vervangen is: audiofielen kunnen naar wens een andere OpAmp met een ander geluidsbeeld plaatsen. Via twee schakelaars kan de gain van de versterker verhoogd worden van 2,5x naar 6x, om zo koptelefoons met zowel lage als hoge impedantie op een juiste manier aan te kunnen sturen.

De audioaansluitingen aan de achterzijde van het bord zijn gold plated. Datzelfde geldt voor de DVI, HDMI en DisplayPort monitoraansluitingen.

Het bord heeft twee netwerkaansluitingen. De eerste is gebaseerd op de bekende Killer E2201, de andere is gebaseerd op een Intel chip. We zouden bijna zeggen: een ideale oplossing voor wie niet kan kiezen. Gigabyte bundelt verder een PCI-Express kaartje met een Intel Wireless AC 7260 WLAN-module. Deze biedt 867 Mbps 802.11ac WLAN als ook Bluetooth 4.0. Een geschikte antenne vinden we natuurlijk ook in de doos.

Het moederbord heeft een 8-fase CPU-stroomvoorziening gebaseerd op PowIRstage digitale mosfets. Er zijn in totaal zeven fan-aansluitingen, alle uitgevoerd als 4-pins. Het bord heeft onboard power-, reset- en clear-CMOS-knoppen, als ook een HEX-display met BIOS POST-codes. Dual BIOS mag uiteraard niet ontbreken, via een schakelaar kun je wisselen tussen beide aanwezige chips. Verder zijn er meetpunten voor acht voltages, maar puur uitgevoerd als soldeerpunten.

Het vrij massieve koelblok op de CPU-stroomvoorziening is overigens direct geschikt voor waterkoeling. Daarvoor zijn er G 1/4 fittingen. Dat maakt het bord niet alleen geschikt voor het bouwen van een extreem krachtige game-PC, maar ook direct een heel mooie. De flinke koelblokken zitten bij dit bord gelukkig ook vast met een stevige schroefverbinding, waar Gigabyte op de meeste goedkopere borden voor push-pins kiest.